Bismillahirrahmanirrahim

Sual –1 اَحْيَاكُمْ 'ün yerine niçin صِرْتُمْ اَحْيَۤاءً 2 denilmemiştir?

Cevap - اَحْيَاكُمْ hayatın Cenâb-ı Hak tarafından i'tâ edildiğine sarahaten delâlet eder. صِرْتُمْ اَحْيَۤاءً 'de o delâlet yoktur. Yalnız "Hayat sahibi oldunuz" mânâsına delâlet eder.

ثُمَّ يُمِيتُكُمْ 3 Bunun yerine تَمُوتُونَ 4 zikredilmemesi, mevtin, kaderin takdiriyle, kudretin büyük bir tasarrufu olduğuna işarettir. Evet, ömr-ü tabiîsini bitirip sonra ölenler pek azdır. Kısm-ı âzamı, ömr-ü tabiîsi esnasında ölürler. Demek mevt, tabiî bir netice değildir, ancak cesedin inhilâliyle dağılmasından ibarettir. Yoksa ruhun fenâsıyla değildir. Mevt ile ceset dağılır, ruh bâki kalır.

﴾ ثُمَّ يُحْيِيكُمْ 5 ﴿ mâkabliyle mâbadi arasında bu'd-u mesâfeyi ifade eden ثُمَّ 6 imâte ile ikinci ihya arasında kocaman âlem-i berzahın fasıla olduğuna işarettir.

﴾ثُمَّ اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ﴿ 7 Bu ثُمَّ ise, ikinci ihya ile rücu arasında mevcut büyük bir perde ve hicabın bulunduğuna işarettir.

تُرْجَعُونَ 8 Yani, "Esbab perdesinin keşfiyle, vesaitin tardıyla Allah'a rücu edeceksiniz."

Sual - Allah'a rücu etmek, Allah'tan gelmeyi iktiza eder. Bunun için bir kısım insanlar, Allah ile insan arasında ittisali tevehhüm etmişlerdir ve bazı sofiler de şüpheye düşmüşlerdir.

Cevap - Dünyada insanın vücut ve bekası olduğu gibi, âhirette de vücut ve bekası vardır. Dünyadaki vücut, vasıtasız dest-i kudretten çıkar. Dünyada terkip, tahlil, tasarruf, tahavvül ile karışık bekà meselesi, sabıkan zikredilen hikmet üzerine esbab, vesait, ilel, meseleye müdahale edip araya girerler. Âhirette ise, vücut ve beka, her ikisi de levazımatıyla, terkibatıyla bizzat dest-i kudretten çıkarlar ve herkes hakikî Mâlikini bilir. İşte bunu anlayan, rücuun ne demek olduğunu anlar.

Dipnot-1: "Sizi diriltti (dünyaya getirip hayat verdi)." Bakara Sûresi, 2:28.
Dipnot-2: Hayat sahibi oldunuz.
Dipnot-3: "Şunu bilin ki, sonra sizi (eceliniz gelince) O öldürecek." Bakara Sûresi, 2:28
Dipnot-4: Ölürsünüz.
Dipnot-5: "Sonra sizi tekrar (âhirette) O diriltecek." Bakara Sûresi, 2:28.
Dipnot-6: Sonra.
Dipnot-7: "Sonra O'na döndürülürsünüz." Bakara Sûresi, 2:28.
Dipnot-8: Döndürülürsünüz.

Bediüzzaman Said Nursi
İşârâtü'l-İ'câz